อันตรายจากฝุ่นควัน ฝุ่นละอองในอากาศ ภัยเงียบใกล้ตัวคุณ

ฝุ่นควันและฝุ่นละอองในอากาศเป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของผู้คนทั่วโลก โดยเฉพาะในเมืองใหญ่ที่มีการจราจรหนาแน่น และมีการก่อสร้างจำนวนมาก ฝุ่นควันและฝุ่นละอองเหล่านี้สามารถก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพต่าง ๆ ได้มากมาย เช่น โรคระบบทางเดินหายใจ โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคมะเร็ง และโรคผิวหนัง

ฝุ่นควัน ฝุ่นละอองในอากาศเกิดจากอะไร

ฝุ่นควันและฝุ่นละอองในอากาศเป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนในหลายพื้นที่ทั่วโลก โดยเฉพาะในเมืองใหญ่ที่มีการจราจรหนาแน่นและมีกิจกรรมทางอุตสาหกรรมจำนวนมาก ฝุ่นควันและฝุ่นละอองในอากาศสามารถเกิดจากหลายสาเหตุ ได้แก่

• การเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล เช่น ถ่านหิน น้ำมัน และก๊าซธรรมชาติ การเผาไหม้เชื้อเพลิงเหล่านี้จะปล่อยสารพิษต่าง ๆ ออกสู่บรรยากาศ รวมถึงฝุ่นละอองขนาดเล็กที่สามารถเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจของมนุษย์ได้
• การจราจร รถยนต์แ ละรถบรรทุก เป็นแหล่งกำเนิดฝุ่นควันและฝุ่นละอองในอากาศที่สำคัญ โดยเฉพาะในเมืองใหญ่ที่มีการจราจรหนาแน่น การจราจรที่ติดขัดจะทำให้เกิดการเผาไหม้เชื้อเพลิงที่ไม่สมบูรณ์ ซึ่งจะปล่อยสารพิษต่าง ๆ ออกสู่บรรยากาศ รวมถึงฝุ่นละอองขนาดเล็ก
• โรงงานอุตสาหกรรมต่าง ๆ ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดฝุ่นควันและฝุ่นละอองในอากาศที่สำคัญ โดยเฉพาะโรงงานที่ใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลในการผลิต เนื่องจากโรงงานเหล่านี้จะปล่อยสารพิษต่าง ๆ  ออกสู่บรรยากาศ 
• การก่อสร้างต่าง ๆ เช่น การขุดดิน การขนส่งวัสดุก่อสร้าง และการรื้อถอนอาคาร เป็นแหล่งกำเนิดฝุ่นควันและฝุ่นละอองในอากาศ
• การเกษตร กิจกรรมทางการเกษตรต่าง ๆ เช่น การไถหว่าน การเก็บเกี่ยว และการเผาเศษพืช เป็นแหล่งกำเนิดฝุ่นควันและฝุ่นละอองเล็ก ๆ ในอากาศได้

อันตรายจากฝุ่นควัน ฝุ่นละอองในอากาศต่อร่างกาย

ฝุ่นละอองและฝุ่นควันที่มีมากเกินขนาด ส่งผลกระทบต่อสุขภาพได้มากกว่าที่คิด โดยฝุ่นละอองที่มีขนาดโมเลกุลเล็ก ๆ จะเข้าสู่ร่างกายได้ง่ายขึ้น และส่งผลต่อสุขภาพและอวัยวะภายในของเรา ดังนี้

อันตรายต่อกล้ามเนื้อหัวใจ

ฝุ่นควัน ฝุ่นละอองในอากาศ สามารถส่งผลต่อกล้ามเนื้อหัวใจ ทำให้เกิดโรคต่าง ๆ ได้ เช่น โรคหัวใจขาดเลือด โรคหลอดเลือดสมอง และโรคความดันโลหิตสูง

อันตรายต่อปอดและทางเดินหายใจ

ฝุ่นควัน ฝุ่นละอองในอากาศ สามารถส่งผลต่อปอดและทางเดินหายใจ ทำให้เกิดโรคต่าง ๆ ได้ เช่น โรคหอบหืด โรคหลอดลมอักเสบ โรคปอดอุดตันเรื้อรัง และโรคมะเร็งปอด

อันตรายต่อสมอง

การเผชิญกับฝุ่นควันและฝุ่นละอองในอากาศเป็นระยะยาว ถือเป็นการเพิ่มความเสี่ยงที่จะทำให้หลอดเลือดแดงในสมองแข็งตัว ทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น จึงส่งผลให้เกิดลิ่มเลือดในสมองได้

อันตรายจากฝุ่นละออง PM2.5 ที่ไม่ควรมองข้าม

ฝุ่นละออง PM2.5 เป็นฝุ่นละอองขนาดเล็กที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 2.5 ไมโครเมตร ซึ่งเล็กกว่าเส้นผมของมนุษย์ถึง 25 เท่า ฝุ่นละออง PM2.5 สามารถเข้าสู่ร่างกายได้ทางการหายใจ และสามารถสะสมอยู่ในปอดได้เป็นเวลานาน ถือเป็นปัญหาที่ร้ายแรงในหลายประเทศทั่วโลก รวมถึงประเทศไทย ในประเทศไทยมีการตรวจพบฝุ่นละออง PM2.5 เกินมาตรฐานในหลายพื้นที่ โดยเฉพาะในเขตเมืองใหญ่ เช่น กรุงเทพมหานคร เชียงใหม่ และขอนแก่น โดยฝุ่นละออง PM2.5 มีอันตรายต่อสุขภาพหลายประการ ได้แก่

• โรคระบบทางเดินหายใจ เช่น โรคหอบหืด โรคหลอดลมอักเสบ โรคปอดอักเสบ
• โรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น โรคหัวใจขาดเลือด โรคหลอดเลือดสมอง
• โรคมะเร็งปอด

วิธีดูแลตัวเองเมื่อต้องเผชิญกับมลพิษทางอากาศ

• สวมหน้ากากอนามัยเมื่อออกนอกบ้าน หน้ากากอนามัยสามารถช่วยป้องกันไม่ให้เราสูดดมเอาฝุ่นละออง และมลพิษต่าง ๆ เข้าไปในร่างกายได้ โดยเฉพาะหน้ากากอนามัยชนิด N95 ซึ่งสามารถป้องกันฝุ่นละอองขนาดเล็กได้ดีกว่าหน้ากากอนามัยชนิดอื่น ๆ
• หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายกลางแจ้งในช่วงที่มีมลพิษทางอากาศสูง การออกกำลังกายกลางแจ้งจะทำให้เราสูดดมเอาอากาศเข้าไปในร่างกายมากขึ้น 
• ปิดประตูและหน้าต่างให้สนิทเมื่ออยู่ภายในอาคาร การปิดประตูและหน้าต่างให้สนิทจะช่วยป้องกันไม่ให้มลพิษทางอากาศเข้ามาภายในอาคารได้
• ใช้เครื่องฟอกอากาศภายในอาคาร เครื่องฟอกอากาศสามารถช่วยกรองฝุ่นละอองและมลพิษต่าง ๆ  ในอากาศได้ โดยเฉพาะเครื่องฟอกอากาศที่มีแผ่นกรอง HEPA ซึ่งสามารถกรองฝุ่นละอองขนาดเล็กได้ดี
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์จะช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้แข็งแรงและช่วยให้ร่างกายสามารถต่อสู้กับมลพิษทางอากาศได้ดีขึ้น
• ดื่มน้ำสะอาดมาก ๆ การดื่มน้ำสะอาดมาก ๆ จะช่วยให้ร่างกายสามารถขับของเสียออกจากร่างกายได้ดีขึ้นและช่วยลดการสะสมของสารพิษในร่างกาย
• พักผ่อนให้เพียงพอ การพักผ่อนให้เพียงพอจะช่วยให้ร่างกายสามารถฟื้นฟูตัวเองได้ดีขึ้นและช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่าง ๆ ได้ดี

อย่างไรก็ตาม หากมีอาการผิดปกติใด ๆ เช่น ไอ จาม น้ำมูกไหล หายใจลำบาก หรือรู้สึกเจ็บหน้าอก ควรรีบไปพบแพทย์โดยทันที

สรุปบทความ 

ฝุ่นควันและฝุ่นละอองในอากาศ เป็นปัจจัยที่สร้างผลกระทบโดยตรงต่อการดำเนินชีวิตประจำวันของเรา อีกทั้งยังก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพตามมาอีกมากมาย แต่อย่างไรก็ตาม เราสามารถลดปัญหาเหล่านี้ได้ ด้วยการลดการใช้รถยนต์หรือดูแลรักษาเครื่องยนต์ให้อยู่ในสภาพดี ไม่ปล่อยควันดำ ทำร้ายผู้อื่น และควรป้องกันตัวเองอยู่เสมอ เพื่อเป็นการรักษาสุขภาพไม่ให้อวัยวะภายในถูกทำลายจากฝุ่นละอองและฝุ่นควัน และมองหาประกันสุขภาพดี ๆ สักเล่มเป็นหลักประกันในการรักษาพยาบาลที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคตด้วย